متخصصان نگهداری در شرایط کنونی با فشارهای بی‌سابقه‌ای روبه‌رو هستند. افزایش مداوم هزینه‌های قطعات یدکی، نیروی کار و زمان‌های توقف (Downtime) باعث شده است که بودجه‌های عملیاتی بسیاری از سازمان‌ها به مرزهای خود نزدیک شود. بررسی اخیر Limble، که با مشارکت صدها متخصص نگهداری انجام شده، نشان می‌دهد که ۸۸ درصد از تیم‌های نگهداری افزایش هزینه را در یکی یا چند حوزه کلیدی تجربه کرده‌اند.

با این حال، نکته امیدوارکننده این است که گرچه عوامل بیرونی و شرایط بازار ممکن است خارج از کنترل سازمان باشند، کارایی و اثربخشی عملیات نگهداری قابل مدیریت و بهینه‌سازی است. تولیدکنندگان پیشرو، نگهداری را فراتر از یک فعالیت صرفاً عملیاتی دیده و آن را به یک مزیت راهبردی تبدیل کرده‌اند. این سازمان‌ها از نگهداری به‌عنوان ابزاری برای:

  • حفظ جریان تولید و throughput

  • افزایش طول عمر دارایی‌ها و تجهیزات

  • پشتیبانی از تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده (Data-driven Decision-making) برای کاهش و تخصیص مؤثر هزینه‌ها

استفاده می‌کنند.

در این مطلب، نتایج این بررسی به تفصیل تحلیل شده و نشان داده می‌شود که رهبران حوزه نگهداری چگونه تحت فشارهای هزینه‌ای عمل کرده و راهکارهایی برای مدیریت مؤثر آن‌ها اتخاذ می‌کنند. این تحلیل فرصتی فراهم می‌آورد تا سازمان‌ها با بهره‌گیری از تجارب پیشروان صنعت، مسیر بهینه‌سازی عملیات نگهداری و افزایش بهره‌وری را شناسایی کنند.



افزایش فشار هزینه‌ها و ضرورت نگهداری کارآمد

تیم‌های نگهداری سه حوزه کلیدی را شناسایی کرده‌اند که تحت فشارهای بودجه‌ای و محدودیت منابع قرار گرفته‌اند:

۱. قطعات و مواد (Parts and Materials): بیش از ۸۰ درصد از پاسخ‌دهندگان گزارش داده‌اند که هزینه‌های مرتبط با قطعات و مواد افزایش یافته است. اختلالات زنجیره تأمین و تورم باعث شده است که قطعات حیاتی گران‌تر، کمیاب‌تر و با تأخیر بیشتری در دسترس قرار گیرند. علاوه بر این، وضع تعرفه‌های جدید می‌تواند این هزینه‌ها را بیش از پیش افزایش دهد و برنامه‌ریزی تأمین منابع را پیچیده‌تر سازد.

۲. هزینه‌های نیروی کار (Labor Expenses): تقریباً ۶۷ درصد از تیم‌ها با افزایش هزینه‌های نیروی کار مواجه هستند. کمبود مداوم تکنسین‌های ماهر، کارفرمایان را مجبور به پرداخت بیشتر برای جذب و حفظ نیروها می‌کند. در عین حال، کمتر از یک‌سوم تیم‌ها از نظر تعداد نیروی انسانی به‌طور کامل تکمیل هستند. این موضوع باعث می‌شود که تیم‌های کوچک‌تر بار کاری بیشتری را تحمل کنند و هزینه‌های نیروی کار از طریق اضافه‌کاری، حضور اضطراری و پوشش شیفت‌های خارج از ساعت افزایش یابد.

۳. هزینه‌های توقف (Downtime Costs): حدود ۳۴ درصد از تیم‌ها گزارش داده‌اند که پیامدهای مالی ناشی از توقف‌های برنامه‌ریزی‌نشده در حال افزایش است. خرابی تجهیزات موجب تأخیر در تولید، افزایش هزینه اضافه‌کاری، نیاز به سفارش‌های اضطراری قطعات یدکی و کاهش سودآوری می‌شود.

بسیاری از تیم‌ها افزایش هزینه‌ها را هم‌زمان در تمامی حوزه‌ها تجربه می‌کنند؛ به‌طوری که ۲۵ درصد از آن‌ها گزارش داده‌اند هر سه دسته هزینه به‌طور هم‌زمان افزایش یافته است. این شرایط نشان‌دهنده ضرورت توجه ویژه به بهبود کارایی و اثربخشی عملیات نگهداری است تا سازمان‌ها بتوانند فشارهای مالی و عملیاتی را مدیریت کنند.



هزینه ناکارآمدی در عملیات نگهداری

علاوه بر فشارهای بیرونی، نتایج بررسی نشان می‌دهد که چندین حوزه وجود دارد که در آن‌ها تیم‌های نگهداری فرصت قابل توجهی برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های عملیاتی دارند.

  • کمبود قطعات حیاتی (Critical Spare Parts): بیش از ۵۰ درصد از تیم‌ها به‌طور منظم با کمبود قطعات حیاتی مواجه می‌شوند. این وضعیت آن‌ها را مجبور می‌کند تا خریدهای اضطراری انجام دهند، از حمل‌ونقل سریع استفاده کنند و با توقف طولانی‌تر تجهیزات (Extended Downtime) مواجه شوند.

  • نگهداری واکنشی (Reactive Maintenance): بیش از یک‌سوم تیم‌ها حداقل ۶۰ درصد از زمان خود را صرف کارهای واکنشی می‌کنند و دائماً در حال رفع مشکلات فوری هستند. این چرخه واکنشی باعث افزایش زمان توقف تجهیزات، فشار بیش‌ازحد بر تکنسین‌ها و کاهش فرصت برای اجرای اقدامات پیشگیرانه و بهبودهای بلندمدت می‌شود.

  • Downtime برنامه‌ریزی‌نشده: بیش از نیمی از تیم‌ها هر ماه پنج ساعت یا بیشتر توقف غیرمنتظره را تجربه می‌کنند. این رخداد منجر به تأخیر در تولید و افزایش هزینه‌های نیروی کار و تعمیرات می‌شود.

نگهداری واکنشی، کمبود قطعات و توقف‌های غیرمنتظره تنها روندهای روزمره را مختل نمی‌کنند، بلکه پیامدهای مالی قابل توجهی به همراه دارند. تیم‌های نگهداری در موقعیتی منحصر به فرد قرار دارند که می‌توانند ناکارآمدی‌های عملیاتی را کاهش دهند و تأثیر قابل اندازه‌گیری بر سودآوری سازمان ایجاد کنند. با بهینه‌سازی این حوزه‌ها، بخشی از فشارهای بیرونی که خارج از کنترل سازمان هستند نیز قابل جبران خواهد بود.



راهبردهایی برای کاهش هزینه‌ها با بهره‌گیری از نگهداری هوشمند

تولیدکنندگان پیشرو در حال بازنگری رویکردهای نگهداری و سرمایه‌گذاری‌های راهبردی هستند تا کارایی بلندمدت و صرفه‌جویی در هزینه‌ها را افزایش دهند. نگهداری دیگر صرفاً یک هزینه اجتناب‌ناپذیر برای تعمیر تجهیزات خراب محسوب نمی‌شود، بلکه به‌عنوان یک مزیت رقابتی (Competitive Advantage) شناخته می‌شود. رهبران عملیات بر ابزارها، فناوری‌ها و فرآیندهایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که تیم‌های نگهداری را قادر می‌سازد تا صرفه‌جویی مالی ایجاد کنند و در برابر افزایش هزینه‌ها تاب‌آوری بیشتری داشته باشند. با اتخاذ رویکرد پیش‌نگرانه، استفاده از فناوری‌های نوآورانه و بهبود مستمر فرآیندها، نگهداری می‌تواند هم هزینه‌های سرمایه‌ای (Capital Expenses) را کاهش دهد و هم زمان فعالیت تجهیزات (Uptime) و بهره‌وری (Productivity) را به حداکثر برساند.

در ادامه، سه حوزه کلیدی برای اولویت‌دهی در راهبرد نگهداری هوشمند معرفی می‌شوند:



۱. اولویت دادن به نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance)

زمان توقف غیرمنتظره (Unplanned Downtime) یکی از عوامل اصلی افزایش هزینه‌ها در تیم‌های نگهداری است. با پیاده‌سازی یا بهینه‌سازی یک برنامه نگهداری پیشگیرانه (PM)، می‌توان از وقوع خرابی‌ها جلوگیری کرده، عمر تجهیزات را افزایش داد و کارایی تیم را بهبود بخشید. این رویکرد پیش‌نگرانه همچنین با کاهش اضافه‌کاری، تماس‌های خارج از ساعت کاری و نیازهای لحظه‌ای برای قطعات حیاتی، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد.

سیستم‌های مدیریت نگهداری رایانه‌ای (CMMS – Computerized Maintenance Management System) مدرن قادرند برنامه‌های PM را به‌صورت خودکار اجرا و زمان‌بندی کنند و حتی با سنسورهای پایش وضعیت تجهیزات (Condition-Monitoring Sensors) همگام شوند تا امکان نگهداری پیش‌فعالانه فراهم شود.



۲. بهینه‌سازی موجودی قطعات یدکی (Spare Parts Inventory Optimization)

برای جلوگیری از چرخه معیوب افزایش موجودی غیرضروری (Overstocking) و کمبود قطعات (Stockouts)، ضروری است که مصرف قطعات یدکی در زمان واقعی پایش شود. یک سیستم CMMS می‌تواند در صورت کاهش موجودی یا وجود قطعات راکد هشدار دهد و با تحلیل روند مصرف، برنامه‌ریزی موجودی را دقیق‌تر کند.

مدیریت هوشمند موجودی، تعادل میان دسترس‌پذیری قطعات و محدودیت‌های بودجه را برقرار می‌کند و هزینه‌های ناشی از خریدهای اضطراری، توقف طولانی تجهیزات و سرمایه حبس‌شده در انبار را کاهش می‌دهد.



۳. استفاده از داده‌ها برای تصمیم‌گیری بهتر (Data-Driven Maintenance Decisions)

پایش دقیق هزینه‌های نگهداری امکان شناسایی فرصت‌های کاهش هزینه را فراهم می‌کند و به جای انجام تعمیرات سریع و تکرارشونده، ریشه مشکلات شناسایی و برطرف می‌شود.

پلتفرم‌های CMMS به‌صورت خودکار داده‌های موردنیاز برای بهبود برنامه‌ریزی سرمایه‌ای (Capital Planning) و تصمیم‌گیری آگاهانه (Informed Decisions) را ثبت و تحلیل می‌کنند. با ردیابی هزینه‌ها در حوزه‌های قطعات، نیروی کار و فاکتورها، می‌توان زمان مناسب تعمیر یا جایگزینی تجهیزات را تعیین کرد.

همچنین، تحلیل تاریخچه نگهداری و عملکرد دارایی‌ها به بهینه‌سازی برنامه‌های نگهداری پیشگیرانه کمک کرده و تمرکز را بر تجهیزاتی قرار می‌دهد که بیشترین نیاز به مراقبت دارند. استفاده از داده‌های مربوط به وظایف و backlog نیز امکان اتخاذ تصمیمات هوشمندانه در زمینه استخدام و تخصیص منابع را فراهم می‌آورد و باعث افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی می‌شود.






ساخت مقاومت بلندمدت در عملیات نگهداری

افزایش هزینه‌ها ممکن است برای بسیاری از سازمان‌ها چالش‌برانگیز به نظر برسد، اما تجربه سازمان‌های آینده‌نگر نشان می‌دهد که این چالش‌ها می‌توانند به فرصت‌هایی پنهان تبدیل شوند. با به‌کارگیری استراتژی‌های هوشمند نگهداری (Maintenance)، تولیدکنندگان قادر خواهند بود:

  • حفظ زمان فعالیت تجهیزات (Uptime) و تحقق مستمر اهداف تولید

  • افزایش طول عمر دارایی‌های حیاتی و کاهش هزینه‌های سرمایه‌ای (Capital Expenditures)

  • امکان تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها (Data-driven Decision-making) برای تخصیص مؤثر منابع

نگهداری هوشمند فراتر از صرفه‌جویی در هزینه‌ها عمل می‌کند و موجب ایجاد یک عملیات چابک و کارآمد می‌شود که قادر است در برابر نوسانات اقتصادی مقاومت کرده و در هر شرایط بازار عملکرد موفقی داشته باشد.



آغاز مسیر ساخت مقاومت

مقابله با افزایش هزینه‌ها و ناکارآمدی‌ها نیازمند برنامه‌ای عملی و هدفمند است. راهنمای «۱۰ راه برای کاهش هزینه‌های عملیاتی با نگهداری هوشمند» (10 Ways to Reduce Operational Costs with Smarter Maintenance) یک تحلیل تاکتیکی ارائه می‌دهد که تیم‌های نگهداری را قادر می‌سازد:

  • هزینه‌ها را کاهش دهند

  • کارایی عملیات را بهبود بخشند

  • عملیات سازمان را در برابر چالش‌های آتی مقاوم کنند

این راهنما نشان می‌دهد چگونه تیم‌های نگهداری مدرن با ساده‌سازی جریان‌های کاری روزانه، پیاده‌سازی استراتژی‌های مبتنی بر داده و هماهنگی با بخش‌های تولید و مالی، تأثیرگذاری عملیاتی خود را به حداکثر می‌رسانند.

دریافت این راهنما به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا تیم‌های خود را توانمند سازند و در مواجهه با چالش‌های رو به رشد عملیاتی عملکرد موفقی داشته باشند.

https://limble.com/blog/rising-maintenance-costs/


Powered by Froala Editor